Krótka historia kościoła i parafii MBNP
Przybycie redemptorystów do Krakowa.
Według relacji o. Łubieńskiego to właściwie kard. Jan Puzyna zasugerował, by redemptoryści założyli placówkę w diecezji krakowskiej. Jak zawsze przy takich fundacjach dużą rolę gra czas oraz pomoc życzliwych ludzi. Takich redemptoryści napotkali w Krakowie. To nie tylko kard. Puzyna, ale też bp Anatol Nowak oraz ówczesny proboszcz Podgórza, ks. Antoni Gruszecki.
Pierwsza oficjalna rozmowa odbyła się 18 stycznia 1900 roku. Kolejne kroki, już konkretne podjęto w październiku tegoż roku. Po obejrzeniu różnych możliwych lokalizacji wybór padł na Podgórze. Dnia 6 grudnia 1900 Rada Miasta zgodziła się odsprzedać parcelę na Krzemionkach wraz ze starym domem na sąsiedniej parceli, który stał się pierwszym klasztorem. Decyzję tę zatwierdziła Rada Powiatowa w Wieliczce. Można było przystąpić do kolejnych kroków. Niestety, na przeszkodzie stanęły problemy finansowe. Ostatecznie kamień węgielny poświęcił kard. Puzyna 21 września 1902 i budowa klasztoru ruszyła. Natomiast 17 lipca 1903 decyzją generała Zgromadzenia klasztor krakowski stał się siedzibą wizytatora (wiceprowincjał), a faktyczną datą przybycia redemptorystów do Krakowa jest dzień 30 lipca 1903. Tak to zapisał o. Łubieński, który też został przeniesiony z Mościsk do Krakowa.
2 sierpnia 1903 nastąpiło poświęcenie kaplicy i uroczyście wprowadzono obraz MBNP.
Bardziej szczegółowe informacje pióra o. Łubieńskiego można znaleźć (TU)
Kościół
Po wybudowaniu klasztoru i wprowadzeniu do tymczasowej kaplicy obrazu MBNP redemptoryści zaczęli myśleć o budowie kościoła. Budowę kościoła rozpoczęto w 1904, ale kamień węgielny poświęcono15 kwietnia 1905 roku. Kościół zaprojektowany przez Jana Sas-Zubrzyckiego jest zbudowany na planie krzyża, trójnawowy, a nawa główna jest zamknięta pięciobocznym prezbiterium. Konsekracji kościoła, praktycznie w stanie surowym dokonał bp Anatol Nowak 8 września 1906.
Wyposażenie kościoła powstawało stopniowo, w miarę posiadanych środków. Niemniej nie szczędzono pieniędzy, by wszystko było zrobione jak najlepiej i najpiękniej. Pomogły w tym kontakty z redemptorystami w Niemczech oraz Austrii. W ołtarzu krytym baldachimem centralne miejsce zajmuje obraz MBNP. Płaskorzeźby umieszczone obok obrazu przedstawiają sceny z życia Matki Bożej, tajemnice radosne różańca.
Wiele sprzętów z drewna, m. in. ławki do kościoła wykonali w klasztornej stolarni bracia zakonni Beno Władysław Śmigielski (1868-1940) oraz Władysław Andrzej Rygus (1881-1955).
Jak wszystko w Polsce w tamtym czasie związane było z nieszczęściem wojny. Najpierw pierwszej, a potem drugiej światowej. Konieczne naprawy i usprawnienia czyniono sukcesywnie: witraże, polichromia, ogrzewanie, nagłośnienie. W latach 70-tych ubiegłego wieku przebudowano prezbiterium dostosowując do liturgii posoborowej. Również wtedy wymieniono więźbę dachową oraz pokryto kościół blachą miedzianą. W styczniu 1980 roku na wieży zawisły dzwony: „Maryja”, „Józef” i „Stanisław”.
Duszpasterstwo przy kościele MBNP – początki
Od początku działalności na Podgórzu redemptoryści oprócz działalności ściśle misyjno – rekolekcyjnej otoczyli opieką duszpasterską także wiernych przybywających do kościoła. Wielu wiernych przyciągał obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, wierna kopia ikony z rzymskiego kościoła św. Alfonsa. Historię Obrazu i wiele innych informacji z nim związanych można znaleźć. (TU)
Przez niemal 70 lat redemptoryści prowadzili zwyczajne duszpasterstwo, ale nie była to parafia. Dlatego niektóre formy działalności musiały być uzgadniane z proboszczem parafii św. Józefa. Nie było z tym problemów, czego dowodzi historia.
Już w 1910 na prośbę bpa Anatola Nowaka redemptoryści, a konkretnie o. Józef Palewski (1867-1944) podjął katechezę w szkole w Ludwinowie. Po II wojnie światowej, zwłaszcza po usunięciu religii ze szkół pojawiła się potrzeba podjęcia katechezy. I tak od 1952 roku redemptoryści katechizowali i katechizują czy to przy klasztorze, czy w szkołach.
Przykładem żywotności przyklasztornego życia religijnego może być powstanie w 1962 roku duszpasterstwa akademickiego. U jego początków stał o. Emil Stanula (1935-1999), który sam był studentem filologii klasycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W listopadzie 1961 zorganizował dni skupienia dla studentów, swoich kolegów i koleżanek. Jednostkowa wydawałoby się akcja zaowocowała systematycznymi spotkaniami formacyjnymi. To duszpasterstwo trwa do dziś, choć z pewnością zmieniły się warunki i uczestnictwo młodzieży akademickiej nie może w pełni satysfakcjonować.
Równie pięknie rozwijało się nabożeństwo Nieustannej Nowenny, założone 24 września 1952. Jest ono odprawianie do dziś w każdą środę. W 2002 roku uroczyście świętowano 50-lecie założenia Nowenny. Mszy św. Przewodniczył kard. Franciszek Macharski (1927-2016). Całość była transmitowana przez Radio Maryja.
Zapoczątkowany w Polsce przez ks. Franciszka Blachnickiego Ruch Światło Życie szybko został wszczepiony do tutejszego duszpasterstwa. Znaczącą rolę propagowaniu RŚŻ w latach 70-tych odegrał o. Jan Mikrut (1942-2013). Doświadczając w ciągu lat zarówno obfitości jak i posuchy trwa do dziś, kształtując „nowego człowieka”.
Samodzielne duszpasterstwo
Nadszedł rok 1972. Wtedy to dekretem z 27 sierpnia ówczesny metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła ustanowił „samodzielne duszpasterstwo przy kościele redemptorystów”. Jeśli kogoś dziwi, że nie stworzono od razu parafii, to trzeba pamiętać, że są to czasy PRL-u, gdzie Kościołowi na różne sposoby utrudniano pracę duszpasterską. Jednym ze sposobów był brak zgody na budowanie nowych kościołów bądź też tworzenie nowych parafii. To właśnie dotknęło mieszkańców Podgórza i okolic. Powstawały nowe osiedla, ale nie było zgody władz na budowę kościoła. Kościół i wiernych redemptoryści mieli od dawna, ale parafii mieć nie mogli. Sam biskup musiał tłumaczyć swoją decyzję w Wydziale ds. Wyznań przy Prezydium Rady Narodowej w Krakowie. Wyjaśniał, że dokonało się to bez naruszenia prawa, bo nie utworzono nowej parafii, nie przekształcono także granic istniejącej. Tak było w świetle prawa państwowego. Bo w świetle prawa kościelnego stało się więcej. Od tego momentu redemptoryści mogli już prowadzić księgi parafialne. Administratorem utworzonego samodzielnego duszpasterstwa został o. Andrzej Rębacz (1936-2011).
Parafia
Taki stan trwał aż do roku 1983. Wtedy to kard. Franciszek Macharski stosownym dekretem z dnia 19 marca przekształcił tymczasowe duszpasterstwo w pełnoprawną parafię. Dekret wchodził w życie z dniem 1 kwietnia 1983. Pierwszym proboszczem został o. Jan Noga (1939-2021), który od 1975 r. był administratorem.
W 1990 proboszczem został o. Michał Reinke, który w 1994 r. doprowadził do koronacji ikony MBNP. Było to wielkie wydarzenie dla mieszkańców Podgórza, a nie tylko samej parafii. Dlatego też koronacja odbyła się w niedzielę, 26 czerwca, na Rynku Podgórskim. Dokonał jej kard. Franciszek Macharski.
Wielkim wsparciem działalności duszpasterskiej było przeniesienie we wrześniu 1990 r. części Seminarium z Tuchowa. Ponieważ powołań było dużo, klasztor w Tuchowie stał się za ciasny. Stąd decyzja przełożonych, by dwa pierwsze lata studiów, tzw. Postulat odbywał się w Krakowie. Klerycy włączali się w życie parafii, angażowali się w duszpasterstwo dzieci i młodzieży, pomoc w rekolekcjach itp.
Na różnych etapach działalności parafii wydawano biuletyny parafialne. Często jednak kwestie ekonomiczne sprawiały, że ten sposób komunikowania się z wiernymi upadał, albo zmieniał formę bądź szatę graficzną.
Sanktuarium
Znaczącym wydarzeniem było formalne ustanowienie naszego kościoła diecezjalnym Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy Kraków-Podgórze. Dokonał tego kard. Stanisław Dziwisz dekretem z dnia 10 listopada 2009. Stało się to na prośbę ówczesnego proboszcza i przełożonego wspólnoty o. Andrzeja Kukły. Od tego momentu każdorazowy proboszcz zostaje również kustoszem sanktuarium.
Wcześniej posługiwano się określeniem „sanktuarium” i nawet przy okazji koronacji ówczesny proboszcz składał ślubowanie jako „pierwszy kustosz”. Na pewno miał on swoją wartość, ale był to bardziej akt pobożnościowy niż formalny.
Dotychczasowo odpowiedzialni za duszpasterstwo od momentu powołania samodzielnej jednostki:
Administratorzy
o. Andrzej Rębacz (1972-1975)
o. Jan Noga (1975-1983)
Proboszczowie
o. Jan Noga (1983-1984)
o. Eugeniusz Karpiel (1984-1987)
o. Kazimierz Bojdo (1987-1990)
o. Michał Reinke (1990-2002)
o. Piotr Koźlak (2002-2006)
o. Tomasz Sadowski (2006-2008)
Proboszczowie/kustosze
o. Andrzej Kukła (2008-2015)
o. Ireneusz Byczkiewicz (2015-2023)
o. Bogusław Augustowski od 2023